नरहरि आचार्यको बालवय (कांग्रेस नेता) 

ब्रेकर : काठमाडौं पढ्न आउँदा आमाले एउटा बेरुवा औँठी दिनुभएको थियो, ‘लगाइरहनु, साह्रै अप्ठेरो परे बेचेर काम चलाउनु’ भनेर । स्कुलको पढाइ सकेर क्याम्पस जाने बेला मलाई सुट लगाउन मन लाग्यो । त्यही औँठी बेचेँ, सुनको भाउ तोलाको २७५ रुपियाँ थियो । २४५ रुपियाँमा सुट किनेँ, अढाइ रुपियाँमा ‘टाई’ ।  कलेजमा त सुट लगाउने मै मात्र पो रहेछु, नौलो लाग्यो आफैलाई ।

विशाल चौतारी समाचार
काठमाडौं, ५ फागुन । मेरो जन्म ०१० सालमा काठमाडौंको विशालनगरमा भएको । दश वर्षको उमेरमा परिवारसँगै तनहुँ पुगेँ । औपचारिक पढाइ त्यहीँ सुरु भयो, चुँदीरम्घा स्कुलबाट । पाँच कक्षामा भर्ना भएँ । त्यसअघिको पढाइ घरमै भएको थियो, अनौपचारिक रुपमा । स्कुलको अनुशासन निकै कडा थियो । बदमासी गर्ने त सम्भावनै थिएन । स्कुल घरबाट टाढा थियो । म डेरामा बसेर पढ्थेँ । सोही कारण सानैदेखि परिवारसँग टाढिनुपर्‍यो । घरमा उपद्रो गर्ने मौका पनि पाइएन ।
अहिलेका विद्यार्थीलाई जस्तो घरबाट गरेर ल्याउने गरी होमवर्क हुँदैनथ्यो उति बेला । अघिल्लो दिन पढाएको कुरा भोलिपल्ट गुरुहरुले सोध्थे, हामीले जवाफ दिनुपथ्र्यो । पढ्नमा राम्रै विद्यार्थी गनिन्थेँ । सोधेको कुरा नजानेर हप्की वा पिटाइ खाने अवस्थै आएन । गुरुहरुले माया गर्थे ।
डेरामा साथीहरू पनि हुन्थे । कोही खाना पकाउने, कोही भाँडा माझ्ने गथ्र्यौं । पानी लिन टाढा जानुपथ्र्यो । जानआउन गरेर बीस–पच्चीस मिनेट लाग्थ्यो । माटोको घैंटो भर्नुपर्ने । ठूला साथीहरू एकैपटक घैंटोमा पानी ल्याउँथे, मचाहिँ सानासाना भाँडोमा ल्याउँथेँ । त्यसरी ल्याएको पानीबाट घैँटो भर्न मैले चारपाँच पटक ओहोरदोहोर गर्नुपथ्र्यो । प्राय: गरिरहनुपर्ने भएकाले खाना पकाउन गाह्रो लाग्दैनथ्यो । भाँडा माझ्नचाहिँ अल्छी लाग्थ्यो ।
नुहाउन खोलामा जान्थ्यौं । अहिलेजस्तो साबुन सजिलै पाइँदैनथ्यो । साबुन लिएर गए साथीहरूले लगिहाल्थे, जोगाउनै गाह्रो । मलाई सानैदेखि पैसाको अभाव भने खासै भएन । म सानै छँदा बुबा बित्नुभयो । टाढा बसेर पढेको छोरो भएकाले होला, आमा पैसा पठाइरहनुहुन्थ्यो । ०२० सालतिर हो, दश वर्षको हुँदो हुँ । मामाघर गएका बेला १ रुपियाँ चोरेको थिएँ । पुजाका लागि राखिएको पैसा थियो त्यो । एक रुपियाँको पनि निकै महत्व थियो उस बेला । पैसा चोरे पनि कसैले वास्ता गरेन । मामाघर आएको भान्जा, सजाय पनि पाइनँ । तर पछि आफैलाई पछुतो लाग्यो । त्यसपछि कहिल्यै चोरी गरिनँ । खेलहरू अहिलेका जस्तो आधुनिक थिएनन् । डन्डिबियो, कपर्दी नै हुन्  । बिदाको समयमा साथीभाइ मिलेर हुटुटुटु भन्दै कपर्दी खेल्थ्यौं । कहिलेकाहीँ पौडी पनि जान्थ्यौं । तिनै खेलबाट मनोरञ्जन लिन्थ्यौं ।
आठ कक्षा पढ्न काठमाडौंको दरबार हाइस्कुल आएँ । यहाँको बसाइ पनि कहिले डेरा, कहिले छात्रावास भयो । यहाँको दिनचर्यामा केही परिवर्तन पनि आयो । घरवाट आएको पैसाले सिनेमा हेर्न भ्याउथे । त्यति बेला काठमाण्डौंमा पाँचवटा हल थिए, सबैका सिनेमा हेर्न भ्याएँ । यहाँ आएपछि टेबुलटेनिस खेल्न जानेँ । टेबुलटेनिस राम्रै खेल्थेँ । 
मलाई सानैदेखि साहित्यमा रुचि थियो । स्कुल पढ्दादेखि नै कविता लेख्थेँ । रेडियो नेपालमा एउटा कविता भनेको पाँच रुपियाँ पाईन्थ्यो । म नियमितजसो कविता भन्न जान्थेँ । त्यो पैसाले पनि सिनेमा हेर्न जान्थेँ । उतिबेला स्पेसल टिकटको एक रुपियाँ पथ्र्यो । सबैभन्दा अगाडि बसे, पच्चीस पैसा । सुरुसुरुमा पच्चिस पैसा तिरेर हेरे । थाहा थिएन, अगाडि बस्नु र पछाडी बस्नुको मज्जा । थाहा पाएपछि एक रुपियाँ तिरेर स्पेसलमै बस्न थालियो । कहिलेकाहीँ त स्कुल छोडेर पनि सिनेमा हेर्न गईयो । सबै हलमा पालैपालो पुग्ने । काठमाडौं आएपछि जेरीस्वारी धेरै खाइयो । उति बेला नौलो र मीठो भनेकै जेरीस्वारी थियो, मेरा लागि । अहिले महसुस हुन्छ– सानो छँदा सिनेमा हेरेर समय बर्बाद गर्नुभन्दा पढाइमै मन लगाएको भए बेस हुने रहेछ ।
म लगाउने–खाने सबालमा सोखिन थिएँ । बाह्र–पन्ध्र रुपयाँमा कमिजसुरुवाल पाईन्थ्यो, पैँतिस रुपियाँमा जुत्ता । हजुरबा–हजुरआमाले पनि पैसा दिनुहुने भएकाले जम्मा गरेर लुगाजुत्तामा खर्चन्थेँ । काठमाडौं पढ्न आउँदा आमाले एउटा बेरुवा औँठी दिनुभएको थियो, ‘लगाइरहनु, साह्रै अप्ठेरो परे बेचेर काम चलाउनु’ भनेर । स्कुलको पढाइ सकेर क्याम्पस जाने बेला मलाई सुट लगाउन मन लाग्यो । त्यही औँठी बेचेँ, सुनको भाउ तोलाको २७५ रुपियाँ थियो । २४५ रुपियाँमा सुट किनेँ, अढाइ रुपियाँमा ‘टाई’ ।  कलेजमा त सुट लगाउने मै मात्र पो रहेछु, नौलो लाग्यो आफैलाई ।